نوع مقاله : ویژه نامه رشد و توسعه اقتصاد روستایی و کشاورزی

نویسندگان

• حمید سپهردوست ¹
• صابر زمانی شبخانه ²

¹ دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا همدان

² دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده اقتصاد، دانشگاه بوعلی سینا همدان

چکیده

هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقش توسعه زیر ساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات و تولیدات دانش بنیان کشاورزی در فراهم‏آوری عدالت اقتصادی از طریق توزیع درآمد مناسب در مناطق روستایی کشور است. برای این منظور از عوامل مهم و بنیادی تأثیر‏گذار نظیر فناوری اطلاعات و ارتباطات(ICT)، ارزش افزوده بخش کشاورزی، نرخ بیکاری و شهرنشینی بر متغیر توزیع درآمد به عنوان شاخصی برای سنجش وضعیت عدالت اقتصادی استفاده شده است. در این مطالعه از داده‌های آماری30 استان کشور طی سال‏های 1383 الی 1392 استفاده شد و با به کارگیری ابزار اقتصاد سنجی و روش پانل دیتا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که توسعه زیر ساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در مناطق روستایی کشور، عاملی در جهت بهبود وضعیت توزیع درآمد در این جوامع است. ضریب منفی و معنی‏دار بدست آمده (11/0-) با دو وقفه زمانی برای متغیر تعداد کاربران رایانه‏ای در بین خانوارهای روستایی به عنوان شاخصی برای توسعه زیر ساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات گویای این مطلب است. همچنین برآورد الگو نشان داد که متغیرهای شهر‏نشینی با ضریب (12/0)، نرخ بیکاری با ضریب (36/0)، نرخ تورم با ضریب (23/0) و سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی از اقتصاد با ضریب (56/3-)، اثر معنی‏داری بر وضعیت توزیع درآمد روستایی دارند. این بدان معنی است که با افزایش نرخ بیکاری، تورم و شهرنشینی، توزیع درآمد و در نتیجه وضعیت عدالت اقتصادی در جوامع روستایی طی دوره مورد بررسی بدتر شده و از طرف دیگر یک واحد افزایش در سهم بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی، 56/3 واحد توزیع درآمد را برابرتر می‌کند. همچنین این مطالعه نظریه کوزنتس مبنی بر وجود رابطه U شکل وارون بین رشد اقتصادی و توزیع درآمد را تایید می‌کند.

کلیدواژه‌ها

• توزیع درآمد
• فناوری اطلاعات و ارتباطات
• پانل دیتا
• کشاورزی